Hartslag van de aarde is bipolair

Een kring met volwassen mensen op blote voeten, sandalen en klompen; uitbundig gekleurde gewaden en bloemetjesmotief. Een wereldbol die de kring rondgaat, terwijl enkelen iets vertellen over hun persoonlijke band met de aarde. In Eindhoven vierden ze dit weekend de ‘dag van de aarde’, sinds 1973 een jaarlijks terugkerend evenement dat plaatsvindt in 192 landen om mensen na te laten nadenken over hun consumentengedrag en de invloed hiervan op de aarde. In de tuin van een voormalig klooster in Eindhoven doen ze het op lichtvoetige wijze: met muziek, eten, workshops knutselen met leem, eetbare planten plukken, een filmvertoning en een spel. En op de verkeerde dag, want eigenlijk was de dag van de aarde een paar dagen eerder, maar in het weekend vieren kwam de Eindhovenaren beter uit.

Eerst een paar korte instructies van medeorganisator Marta Resink, zoals: ‘Niks moet, alles kan vandaag.’ De globe staat inmiddels als een altaar in het midden van de kring op een stok met een dekentje, bloemen en kaarsjes eromheen. Berti van den Boogaard doet een kort inleidend tekstje voor bij een film over de leemkunst van Marjolein van Stiphout, iets over ‘gebeden voor de wereld meegeven met de wind’. Voor de muzikale omlijsting staan er trommels opgesteld. Of de Afrikaanse vluchtelingen (die worden opgevangen en begeleid door de Hoogstraat gemeenschap, een van de gebruikers van het klooster) willen trommelen ‘op de hartslag van de aarde’. Hoe dat klinkt? Neurotisch en bipolair: het ene moment wild opzwepend en ritmisch, even later juist uiterst mellow.

Van den Boogaard duikt met wat mensen de bosjes in, op zoek naar zevenblad en brandnetel voor de soep die straks gebrouwen gaat worden. Zevenblad, een wilde selderiesoort, herken je aan de geur en smaak en aan het feit dat het ding zeven bladeren heeft. Dat je met brandnetel te maken hebt weet je als je handen in de fik staan. Uh uh, brengt Berti er tegen in, als je je adem inhoudt terwijl je brandnetel plukt, gebeurt er niets; geen prik, geen au. We wagen een poging en hebben terwijl we dit stukje tikken nog een zere duim. Nooit meer luisteren naar een bosfee!

Twee dames op leeftijd zitten in de zon te breien: een 60 centimeter brede en één meter lange knalroze lap die straks naar Engeland wordt gestuurd in het kader van de actie Wool against Weapons. Op 9 augustus spannen ze aan de overkant van het Kanaal een sjaal van 11 kilometer tussen twee kernwapenfabrieken, bestaande uit allemaal verschillende roze gebreide lappen. Wat dat gebrei hier op de dag van de aarde moet? ‘Dat past heel goed’, vindt Marta Resink. ‘Kernwapens vernietigen de aarde. Die dingen moeten weg.’

Arjan de Vries heeft een spel bedacht waarmee spelers met kaarten een tuin bouwen, door kaarten naast elkaar te leggen die een verbinding hebben: een windmolen naast een huis bijvoorbeeld, omdat de windmolen energie levert aan het huis – dat idee. ‘Tuintopia’ heet het spel, en het is een beetje bedoeld om mensen bewust te maken dat je meer kunt doen met een tuin dan er alleen stoeptegels in leggen, verklaart de bedenker. De Vries ontwerpt zelf tuinen en vond ontwerpen met kaarten dynamischer dan met stift in de weer te zijn aan de tekentafel; je kunt makkelijker dingen herschikken en ongedaan maken.

De Vries is van het hele ensemble van vandaag het meest ‘down to earth’; hij staat hier vandaag ook gewoon zijn spel voor acht euro te verkopen en wil nieuwe mensen ontmoeten voor z’n netwerk. Voor de rest is de dag van de aarde in Eindhoven een sympathieke, zij het wat zweverige bedoening. Maar als de film van de leemkunstenares start onder begeleiding van transcendentale jengelmuziek en iemand bij de Afrikaanse trommelaars ineens op een fluit gaat staan blazen, krijgen we het toch wel erg benauwd.